روش تفسیری شیخ محمدباقر بالکی در حاشیه‌اش بر تفسیر بیضاوی (مطالعة موردی مباحث لغوی، نحوی و بلاغی در سورة بقره)

شیخ محمدباقر بالکی از عالمان بزرگ کرد در قرن چهاردهم هجری به شمار می‌آید که رساله‌ها، شرح‌ها و حاشیه‌های متعددی در علوم و معارف اسلامی نوشته‌است. از مهم‌ترین آثار ارزشمند او، حاشیة مشهور او بر تفسیر قاضی ناصرالدین بیضاوی است که درواقع بر جایگاه بلند شیخ در تفسیر قرآن دلالت دارد. بالکی بسیاری از مسائل دقیق و مباحث ارزشمند را در این حاشیه گنجانده‌است. این پژوهش روش تفسیری بالکی را در این اثر مهم در سوره بقره بررسی می‌کند. نویسنده علاوه بر اشاره به اهم منابع مورد استفاده بالکی در این حاشیه، به بررسی رویکرد او در علوم لغوی، نحوی و بلاغی می‌پردازد. بالکی در این اثر به‌خوبی موارد محل نزاع را بیان می‌کند و سخن بیضاوی را به‌تفصیل و با دقت تمام شرح می‌دهد. او در هر آیه، آرای مختلف تفسیری را نقد و بررسی می‌کند و گاه با نظر مفسران و ازجمله بیضاوی موافقت و گاه مخالفت می‌نماید. بالکی پیوسته در این اثر استقلال خود را حفظ می‌کند و با روشی علمی و استدلالی می‌کوشد تا در هر مسئله‌ای نظر درست را برگزیند. بالکی به‌صراحت می‌گوید که مهم نیست آیا نظرش موافق نظر دیگر مفسران است یا خیر؛ آنچه در این حاشیه جالب به نظر می‌رسد آن است که برخلاف عادت عالمان متأخر، بالکی بیشتر از آنکه شارح و حاشیه‌نویس باشد یک مفسر است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی مهم‌ترین آرای بالکی را در تفسیر این دو سوره بررسی می‌کند.